In een gezin waarvan de moeder in Nederlands-Indië is geboren, is het niet gek dat er Aziatische voorwerpen in ons huis waren. Zolang het maar niet Japans was. Bij Adriaan van Dis kwam er ook geen Japans voorwerp in. Hij vertelt hier regelmatig over in zijn podcast Van Dis ongefilterd.
Chinese voorwerpen waren niet taboe. We hadden chinese theekopjes op een bamboe bord met een chinese vrouw erop. Er stond allerlei houtsnijwerk in huis. En we hadden Chinees keramiek en grote blauwwitte gemberpotten met decoraties, zo groot als vazen.
Toen ik eind jaren tachtig vanuit de provincie naar Den Haag verhuisde namen mijn Haagse oom en tante, vast ingeseind door mijn ouders, me onder hun hoede en vroegen me regelmatig te eten. En daarna mocht ik poseren voor de schilderclub van mijn tante.
Haar atelier was een spannende plek. Een grote etage in een statig herenhuis vol schilderijen (waaronder Paul Citroen, haar leermeester), her en der schildersezels met verftubes en op een grote plank boven het trapgat een grote verzameling gemberpotten. De grote blauwwitte gemberpotten die we thuis hadden, maar ook kleine potjes met zes afgeschuinde kanten. Die zag ik voor het eerst. Gemberpotjes met een verbluffende kleur van groen en turquoise.
Een paar jaar later kocht ik in een snuisterijenwinkeltje zo’n magisch groenblauwig geglazuurd gemberpotje. Het blauw was prachtig. Het bracht me direct terug naar die tijd in het atelier van mijn tante. Ik kocht het voor een paar euro, of misschien waren het toen nog guldens, ik weet het niet meer.
Wat ik toen nog niet wist, maar wat wel veel verklaart is dat van de kleine blauwgroene gemberpotjes geen enkel exemplaar gelijk van kleur is. Dat komt doordat iedere provincie in China zijn eigen grondsoort heeft, waardoor ieder potje anders bakte. En dus al die kleurnuances van groen en blauw geeft. De potjes hebben een zeszijdige vorm en vaak bloempanelen of Chinese karakters op elke kant. Veel van deze potjes komen uit Shiwan.
Met een paar jaar ertussen volgde een kleiner en groener potje. Het leek me een mooi begin van een verzameling. Uiteindelijk werd het geen gemberpotjesverzameling, maar een bord vol stillevens met gemberpot op Pinterest. Het eerste gepinde schilderij was Gemberpot met anemonen van George Hendrik Breitner. Hoe toepasselijk, de schilder waar de straat van mijn schildertante naar was vernoemd.
Uiteraard staat ook Gemberpot met chrysanten van Jan Mankes op het bord. Het begin van mijn liefde voor Jan Mankes, de schilder van tederheid.