Afgelopen week heb ik het boek Oh, wat zijn we creatief van Peter ten Hoopen en Marleen Janssen Groesbeek gelezen. Het boek gaat over het grote creativiteitsonderzoek van het Financieele Dagblad bij ondernemend Nederland en bevat naast een hoop interviews met creatieve mensen ook een aantal weetjes.
Zo las ik dat we de methode om creativieit op te wekken, het brainstormen, te danken hebben aan Alex Osborn, die zijn methode ontwikkelde in de jaren veertig van de vorige eeuw. Hij ontdekte op jonge leeftijd al dat niet alleen het eindproduct waarde had, maar zijn ideeen ook. Vervolgens bedacht hij een methode om zoveel mogelijk ideeen te genereren, een methode die aanvankelijk vooral werd gebruikt in de reclame-industrie. De essentie van zijn manier van creativiteit opwekken is: geen kritiek, gaan voor zoveel mogelijk ideeen, verder bouwen op elkaars ideeen en proberen zoveel mogelijk overdreven en gekke ideeen te ontwikkelen.
Het brainstormproces is het begin van het creativiteitsproces. De Maltese psycholoog Edward de Bono heeft dit proces verder uitgewerkt in zijn methode van de zes denkpetten, waarin de groene pet staat voor creatief denken. Grote bedrijven als Siemens, IBM en NTT hebben gebruikgemaakt van deze techniek. Ook kwam ik er achter dat onderzoek laat zien dat als we vijf jaar zijn, 90 procent van wat we bedenken uniek is. Als we zeven zijn, is dat nog maar 20 procent en als we volwassen zijn, is ons vermogen om met een origineel idee te komen nog maar 2 procent. Jonge kinderen hebben nog het vermogen om niet voor de hand liggende dingen met elkaar te combineren. Dit vermogen is een kenmerk van wereldberoemde ontwerpers, architecten en beeldend kunstenaars. De uitvinder van het lateraal en parallel denken, Edward de Bono, schrijft dat vermogen toe aan een onbevangen blik, aan geen kennis vooraf hebben. Onschuld en/of onwetendheid kunnen een vorm van creativiteit zijn.
Mooi was om te lezen dat creativiteit belangrijk is omdat we er als mens zo gelukkig van worden. En ook ontlenen we onze betekenis aan het doen van interessante dingen.
Naast het boek Oh, wat zijn we creatief ben ik in het boek Creativiteit, Hoe?Zo! van Igor Byttebier gedoken. Ook een heerlijk boek, maar vooral omdat het hele praktische oefeningen geeft en leuke voorbeelden laat zien. Afhankelijk van de leerstijl van ons allemaal worden we door een bepaalde manier van leren meer aangesproken dan door een andere. Daarom biedt dit boek tal van keuzes.
Grappig is dat de schrijver van het boek deel uit maakt van New Shoes Today, een groep professionals die mensen en organisaties ondersteunen op het pad creatie, innovatie en verandering. Deze groep was ik in een vorige baan al ooit eens tegengekomen en had me zeer aangesproken. Nu bleek dat ze ook meegewerkt hadden aan de Innovation Lecture, een initiatief van mijn huidige werkgever, het ministerie van Economische Zaken.